Categorie archieven: boeken / films

Wad – verrassende film over ons belangrijkste natuurgebied

Een kaarsrechte horizon, daarboven lucht, eronder een uitgestrekte vlakte die afhankelijk van het getij uit water dan wel uit modderig zand bestaat. Je zou het waddenlandschap saai kunnen noemen.

Maar wie verder kijkt dan zijn neus lang is, ziet dat die ondiepe zee/moddervlakte boordevol leven zit. Het is de kraamkamer van de Noordzee. Niet toevallig komen miljoenen trekvogels hier jaarlijks bijtanken tijdens hun gevaarlijke reis tussen noord en zuid. En die lucht… Altijd in beweging en altijd weer anders dan je hem eerder zag.

De wolkenpartijen en het schitterende licht, ik kan er eindeloos naar blijven kijken. Net als naar de vogels die altijd wel ergens het wijde blikveld verfraaien. Met wat geduld en een verrekijker zie je ook steeds vaker zeehonden de horizon doorbreken.
Al decennia is het Waddengebied mijn favoriete natuurgebied: het is Nederland op zijn mooist en onze natuur op zijn wildst.

Voedselzoekende slobeenden op winters wad

Die ‘verliefdheid’ op het waddengebied, maakt dat ik met een mengeling van nieuwsgierigheid en argwaan naar de nieuwe film Wad van natuurfilmer Ruben Smit ben gaan kijken. Want natuurfilms van gebieden die mij dierbaar zijn vallen meestal tegen.

In deze film gelukkig geen sentimentele verhaallijnen rond aaibare dieren, maar in plaats daarvan veel aandacht voor de oerkrachten achter dit dynamische landschap.
Lees verder Wad – verrassende film over ons belangrijkste natuurgebied

Wild van de Veluwe

De langverwachte bioscoopfilm over de Veluwe, daar keek ik al maanden naar uit. Als Veluweliefhebber en kritisch filmkijker waren mijn verwachtingen hoog gespannen. Ik was nieuwsgierig hoe de filmmaker, Luc Enting, dit aan zou pakken. Ik ken Luc goed, hij is een vakkundig cameraman, maar welk verhaal zou de film vertellen?

Er zijn nogal wat invalshoeken die je kan kiezen. Ga je het over het landschap hebben, de historische ontwikkelingen van deze grote zandbult, de biodiversiteit of vooral over de wilde dieren? Of kies je voor een meer kritische benadering en breng je juist de bedreigingen van de wildheid in beeld: de recreatiedruk, bio-industrie, landbouw, autoverkeer, luchtverontreiniging, de opdringende bebouwing van bewoningskernen, bosbouw, jacht? Genoeg onderwerpen om een film mee te vullen.

Mijn film
Ik vond het een leuk tijdverdrijf om te fantaseren welk beeldverhaal ík zou willen tonen. ‘Mijn film’ zou een eerlijke mix zijn van bijzondere kwaliteiten en reële bedreigingen. Zo zou ik de geheimzinnige nachtelijke balts van de nachtzwaluw laten zien, maar ook herten die met gevaar voor leven drukke wegen en hoge hekwerken passeren. En natuurlijk een spectaculair ochtendconcert in een wild woud. De kijker zou mooie voorbeelden gepresenteerd

Wildviaduct over A50 bij Wapenveld.

krijgen van het complexe relatienetwerk dat we ecosysteem noemen. Immers ook over kleine beestjes en planten zijn spannende verhalen te vertellen!

Na het zien van de film zou de kijker het gevoel moeten hebben: ‘Wauw, wat bijzonder dat we hier in het dichtbevolkte West-Europa toch nog zo’n gaaf uitgestrekt natuurgebied hebben, waar zoveel planten en dieren leven – ondanks de drukke wegen, de hekken, overbemesting en recreatiedrukte…” De kijker zou beseffen dat deze grote groene enclave niet vanzelfsprekend is, eerder een wonder.
In mijn hoofd was deze realistische eigentijdse natuurfilm een kaskraker. Het was het gesprek van de dag en iedereen besefte: dit is zo waardevol, hier ga ik voor knokken!

Idylle
Genoeg gedroomd. Nu de echte film. ‘Wild’ is mooi. Fraaie opnamen, vooral van dieren, maar ook de nachtelijke onweersbui mag er zijn. Zwijn, vos en edelhert zijn de hoofdrolspelers. Die worden in de voice-over (André van Duin) helaas net wat te grappig en menselijk neergezet. Wellicht een poging om een groot publiek te trekken… Het resultaat is een film met prachtige natuurbeelden maar met een wat kinderachtig, braaf en weinig verrassend verhaal. Opmerkelijk genoeg komt er geen hek, weg, giertank, gebouw, zelfs geen mens in beeld. De idylle compleet. Is dit wel de Veluwe anno 2018?

Vogels huilen niet

Een wilde vogel in een mensenhand. Dat wringt, dat schuurt. De blauwe steriele handschoen maakt het nog erger. Hier klopt iets niet.

De eerste wilde vogels die ik in handen had zal ik nooit vergeten. De diertjes hebben het niet overleefd. De kluten, tureluurs en kemphaantjes waren zwaar verlamde botulisme-slachtoffers – opgeraapt in het wetland waar ik vaak vogels telde.
Je denkt een vogel te kennen – door je verrekijker heb je het dier al zo vaak begluurd. Maar in je hand is alles anders: het is nóg kleiner, nóg lichter, nóg fijner getekend, nóg kwetsbaarder dan je al dacht. En dat ga je de nek omdraaien. Knijp, een snelle draai en een stevige ruk. “Krak”, hoor je. Dat valt nog helemaal niet mee.

Dit verhaal gaat over zieke vogels die een meer hoopvolle behandeling kregen, in het Rotterdams vogelopvangcentrum Vogelklas Karel Schot. Vrijwilliger verzorger én fotografe Anjés Gesink maakte fascinerende vogelportretten van de patiënten. De foto’s bundelde zij in het opmerkelijke boek Vogels huilen niet – klein vogelleed in de grote stad. De paginagrote foto’s van de vogels gaan steeds samen met een nuchtere beschrijving van de geschiedenis van de patiënt, de zorg en de afloop (die lang niet altijd goed is). Lees verder Vogels huilen niet

Nederlandsche Vogelen

Mijn eerste vogelboek  kocht ik veertig jaar geleden.  Zien is kennen! gold toen als het ‘handigste betrouwbare determineerboek in den lande’. Niet dat er veel te kiezen was. De veldgids met gekleurde platen en informatieve tekst moest mij leiden op het modderige pad der veldornithologie. Zelfs met een verrekijker viel het ‘zien’ niet mee: als ik vogels naderde vlogen ze steevast weg, of gingen nog hoger in de boom zitten. En die enkele keer dat ik na veel moeite (of geluk) een dier wél goed in beeld kreeg, bleek het nog een hele kunst het bijpassend plaatje te vinden. Zo duidelijk waren de afbeeldingen en beschrijvingen niet. Ondanks dit matige boekje, heb ik inmiddels toch veel vogelsoorten gezien en leren kennen.

Sinds die achtste druk van Zien is kennen is er een indrukwekkende rij determinatiegidsen en andere vogelboeken verschenen. Hoe ik ook van boeken en vogels houd, ik ben al een poos geleden opgehouden vogelboeken te verzamelen. Mijn kast is vol. Echter mijn nieuwsgierigheid naar nieuwe uitgaven is gebleven.

Zo stuitte ik vorige maand bij mijn boekhandel op de Nederlandsche Vogelen, een boek als een forse stoeptegel  Lees verder Nederlandsche Vogelen