Beek terug in binnenstad Arnhem

Grote waterval in park Sonsbeek, Arnhem

De Arnhemse parken Sonsbeek en Zijpendaal ontlenen veel van hun charme aan de beek die klaterend en sprankelend van de stuwwal stroomt. Want zonder beek geen fraaie vijvers, fonteinen, Grote en Kleine waterval, bronbosjes en orchideeënrijke moerasweide. Geen exotische vergezichten en al helemaal geen goudveil en ijsvogeltjes. Vanzelfsprekend mondde de Sint Jansbeek – want zo heet ie – ooit uit in de Rijn. Het schone water en de waterkracht van het stroompje verleidde lang geleden mensen om zich onderaan de glooiingen van het Veluwemassief te vestigen en bedrijven te starten.

Vallend water bij watermolen Sonsbeek, Arnhem

Al in de zesde eeuw was er een nederzetting en vanaf de dertiende eeuw draaiden er watermolens. Die maalden koren, persten olie en vervaardigden papier. Het heldere water werd benut door brouwers, leerlooiers en wasserijen. Feitelijk heeft de beek aan de basis gestaan van de ontwikkeling van Arnhem, niet de Rijn zoals veel mensen denken. Die werd pas in 1530 bij de stadsmuur gebracht.

De bedrijvigheid langs de beek groeide uit tot een heus industriegebied. Goed voor de welvaart, maar slecht voor de beek. Die werd steeds meer een open riool. Vandaar dat de Sint Jansbeek vanaf de achttiende eeuw uit het stadscentrum is verdwenen.

Blauwe levensader van Arnhem hersteld
Tegenwoordig beseffen we gelukkig beter het belang van een schone beekloop in de stad. Een groepje taaie, oudere Arnhemse heren voerde jarenlang lobby om de beek weer bovengronds te brengen. Dat idee paste wonderwel bij het plan van gemeente en provincie om het stadsdeel dat in 1944 zo heftig is aangerand te ontwikkelen en verfraaien. Het wonder is nu geschied: de blauwe levensader van Arnhem is grotendeels hersteld. Want sinds een week stroomt de beek weer door de zuidelijke binnenstad en stort via een dubbele waterval in de Rijn. En nu hoop ik maar dat de gemeente snel geld reserveert voor de uitvoering van het resterende deel (in Beek- en Bovenbeekstraat).

Archeologen bij een van de honderden opgegraven skeletten naast Eusebiuskerk, Arnhem

Kabels en knekels
Het was nog een hele klus om dat voor elkaar te krijgen. Het meeste werk zat in het kabel- en leiding vrijmaken van het traject. Tel daarbij op het omvangrijke archeologische onderzoek, niet in de laatste plaats door de honderden skeletten die bloot kwamen te liggen. Deze werden netjes ingemeten, getekend en verplaatst. En als daarna volgde de bouw en constructie van de beek. Dat ging eigenlijk verbazingwekkend snel.

Ik ben nog steeds verbaasd hoe fraai en degelijk de  beek is vormgegeven en uitgevoerd. Zelfs aan eendentrapjes,   waterplanten, bomen, varenmuur (gemaakt met eeuwenoude stenen), nestrichels voor grote gele kwikstaart is gedacht.

Weerspiegeling van Eusebiuskerk in Sint Jansbeek, Arnhem

Bijzonder origineel is trouwens ook de pr die de gemeente bedrijft om de nieuwe beek in het nieuws te krijgen: in één week tijd heeft men al drie automobilisten weten te verleiden om met blik en al te water te gaan. Ik kan je verzekeren, de beek is nu al wijd en zijd bekend.

Citymarketing noemen ze dat.

3 gedachten over “Beek terug in binnenstad Arnhem”

  1. Ziet er leuk uit. Aanvankelijk was ik bang dat weer een soort openbare riool zou worden, met drijvende bierflesjes en cola blikjes. Ik hoop binnen twee maanden een kijkje te nemen. Ben heel benieuwd.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.