Categorie archieven: milieu

Geen melk zonder poep

Nederland komt om in de poep, het loopt ons over de schoenen. Poep van varkens, poep van kippen, poep van koeien. Dat komt ervan als je als klein landje meent te moeten produceren voor de wereld. Boeren rekenen zich rijk en dromen van mondiale afzetmarkten, nu zijn hun ogen op het gigantische China gericht. Met miljoeneninvesteringen weten boeren nóg meer vlees, eieren en melk te exporteren. Aan dit “succes” zit echter een pittig luchtje.

In de al te rooskleurig opgestelde businessmodellen staren boeren en banken zich blind op hun mooie producten, maar ze vergeten de afvalstroom: de megaberg poep.

Het principe van de melkfabriek koe is zeer eenvoudig: aan de voorkant stop je er planten en water in, na bewerking komt er van achteren melk en poep uit.
Meer melk betekent dus ook: meer poep. Zouden onze hoog opgeleide boeren op hun hightechboerderijen dit echt vergeten zijn, toen zij een jaar geleden – na de opheffing van het melkquotum – direct meer melk gingen produceren? De Nederlandse turbokoeien schijten als de besten. Ze hebben het afgelopen jaar zoveel extra gescheten dat het poepplafond bereikt is. Gelukkig verbiedt nu Europa, dat onze veiligheid bewaakt, onze melkveehouders het milieu nog verder te bezwangeren met poep (eigenlijk fosfaat).

Deze krachtige Europese voet op de rem is noodzakelijk, want anders houden we hier in de natuur slechts poepsoorten en poeplandschappen over. Helaas hebben veel kwetsbare planten en dieren de afgelopen decennia al het veld geruimd. Voor hen is het te laat.

IMG_5453Is er nog een weg terug, een oplossing in het poepprobleem? Ja, zelfs verschillende wegen. De gemakkelijkste weg is: minder vlees, eieren en melk produceren, dan ontstaat automatisch minder poep. Een meer gecompliceerde manier is het fosfaat in de poep zó opvangen en verwerken dat deze niet als hinderlijke afvalstof zomaar vrijkomt, maar elders in de wereld als grondstof nuttig gebruikt kan worden.

Mijn oplossing: exporteer naast pakken melkpoeder ook zakken koemestkorrels naar China (er gaan genoeg lege containers die kant op).

Mooie woorden, nu de daden

Nog steeds associëren we de donkere dagen rond Kerstmis met sneeuw, ijs, koek-en-zopie. Met sleetje-rijden en schaatsen, zoals we dat gewoon waren in onze jeugd. Zo herinner ik me nog goed dat ik met buurjongens een aantal winters op rij iglo’s bouwde, we schaatsten op het ijs van brede kanalen. Van school kregen we ijsvrij…

HvdB20090110-005Maar met dit soort verwachtingen houden we ons voor de gek. Want kijk eens naar buiten: in de tuin bloeien nog steeds bloemen, en de gazons zijn heftig groen en moeten worden gemaaid. Niks wanten, niks mutsen. De komende dagen vragen eerder om T-shirt en korte broek: 15 graden luidt de voorspelde maximumtemperatuur, met nachten die nauwelijks onder de 10 zullen zakken.

HvdB20090110-016De vergroener sluipt sluw door het Nederlandse winterlandschap. Toch willen wij – romantici die we zijn – die witte winters met besneeuwde bomen en ijspret niet graag missen. En wat de natuur niet brengt, dat maken we gewoon zelf. Daarom schieten de kunstijsbanen overal als paddenstoelen uit de grond. En doen de handelaren in kunstsneeuw en andere gebakken lucht goede zaken.

Maar ik heb goed nieuws voor de ware winterminnaar – die van dit soort nep natuurlijk niets moeten hebben. Sinds afgelopen weekend lijkt de terugkeer van kou en vorst, van het witte Nederlandse landschap, weer dichterbij gekomen. Niet dat weerdeskundigen een koufront op hun radar bespeurden.
Lees verder Mooie woorden, nu de daden

Klimaatvluchtelingen in mijn keuken

En zo zitten er ineens vier vluchtelingen in mijn keuken, Koerden uit het noorden van Syrië.
Na wekenlang berichten in krant en op TV over mensenmassa’s die vanuit het Midden-Oosten naar Europa vluchten, voelt het onwerkelijk om het onderwerp van het wereldnieuws in mijn eigen huis te ontvangen. Grote praters zijn ze niet, ook lijken ze op hun hoede, maar tijdens de maaltijd breekt het ijs en komen de verhalen.

Fouad was boer bij Aleppo, niet ver van het door IS bezette gebied. Zijn vrouw en 6 kinderen wonen daar nog. Natuurlijk zou hij ze nog liever vandaag dan morgen naar Nederland halen. Grote zorgen heeft hij om zijn zoon van 23; zal het hem lukken uit het leger van Bashar al-Assad te blijven? Werken wil hij, zo snel mogelijk.

De speelse Mousa is met zijn 20 jaar de benjamin. Techniek wil hij studeren, zijn hobby is breakdance. Hij heeft geen vrouw, geen kinderen – dat vindt hij in zijn situatie wel zo gemakkelijk. Hij toont een kort filmpje waarop hij in een overvol rubberbootje op zee dobbert. Ruim 1200 euro koste de enkele reis… Gelukkig is hij nu hier. ‘Familie’ noemt hij ons. O, wat zou hij graag studeren in plaats van wachten, eten, slapen en uit verveling urenlang met zijn mobieltje spelen…

De voetbalgekke Ibrahim heeft heel bewust voor Nederland gekozen, vanwege de vrijheid en democratie. Volgens hem is hier geen racisme. Heel anders dan in Syrië, waar Koerden op alle mogelijke manieren onderdrukt worden. De ict-er voelt zich in ons gastvrije land al behoorlijk thuis.

Moustafah, is de stilste van het kwartet – niet alleen omdat hij weinig Engels spreekt. Vaak lijkt de tuinder in gedachten verzonken. Denkt hij aan zijn vrouw en zijn jonge kinderen die hij in Istanboel moest achterlaten?
Lees verder Klimaatvluchtelingen in mijn keuken

Klimaatparade

Vandaag start de Klimaattop in Parijs. De komende twee weken proberen 195 regeringsleiders afspraken te maken om te voorkomen dat het met het klimaat nog verder uit de hand loopt. Hun inzet is de temperatuur met niet meer dan 2 graden te laten stijgen (gemeten vanaf het begin van de industriële revolutie).

IMG_4937Ik heb veel hoop, maar toch iets minder vertrouwen in een goede afloop. Bezitten de leiders dit keer wél voldoende wijsheid om tot een goede oplossing te komen? Beseffen zij nu wél de urgentie en hebben zij voldoende lef om nu eens níét het nationaal belang voorop te stellen?

Om de regeringsleiders een duwtje in de rug te geven en met een duidelijke boodschap op pad te sturen waren er gisteren over de hele wereld Klimaatparades. Zo ook in Amsterdam. In een bonte optocht trokken zo`n 7.000 mensen door de stad. Is dat weinig, is dat veel?

IMG_4983In elk geval heel wat minder dan tijdens de demonstratie tegen kernwapens, in 1981, toen wel 400.000 mensen de hoofdstad overspoelden. Maar gezien het k..weer van gisteren viel het me eigenlijk nog mee. Want nadrukkelijk waren ook de weergoden van de partij: de regengod huilde dikke tranen en de windgod blies loeiend zijn valse rukken. Het was me niet duidelijk (dat heb je vaker bij goden), waren zij nu vóór- of tegenstanders?

IMG_4942Maar toch…Blijkbaar werd zoveel jaar geleden de dreiging van raketten door enkele honderdduizenden mensen toch als veel gevaarlijker gezien dan de klimaatverandering, die nota bene al werkzaam is… De dreiging voorbij!

Wat ook kan, dat in die lange periode de mensen veranderd zijn: vroeger kwam je opdraven als je iets erg belangrijk vond; tegenwoordig stuur je een appje of like je een Facebookpagina. Dit verklaart misschien ook waarom ik zoveel minder jongeren zag dan vijftigplussers.

IMG_4957In elk geval, het was een goede middag, met aardige mensen en leuke contacten.
En lezers, natuurlijk heb ik ook een beetje voor jullie gedemonstreerd: ik heb mijn bordje  extra hoog gehouden en het spandoek strakker dan strak.

En nu maar afwachten wat Rutte met dit duwtje in de rug gaat doen. Wordt hij klimaatheld of blijft hij hekkensluiter duurzaamheid van Europa?

Met 130 naar de klimaattop

Terwijl ik ’s nachts onder een dun dekbedje in mijn zweet lig te baden hebben “we” opnieuw een weerrecord gebroken, lees ik de volgende ochtend in Trouw. Ik was er al bang voor. De nacht was nauwelijks koeler dan de dag. En overdag ís het al zo idioot warm.

Het regent deze eerste 10 dagen van november records in De Bilt. Meteoroloog Van Oldenborgh van de KNMI noemt een maximumtemperatuur van 6 graden normaal. Daar zitten we nu dik 8 graden overheen. De temperatuursverhoging wijt hij vooral aan de warme lucht die vanuit de Azoren deze kant op stroomt; deze natuurlijke schommeling levert 6 graden verhoging op. Maar de resterende 2 graden verhoging komt toch echt door de opwarming van de aarde. Zoveel warmer is het de afgelopen eeuw in Nederland (in november) geworden. Volgens deze deskundige gaat die opwarming van de aarde nog wel even door…

Van zo’n bericht krijg ik het nog heter. Het angstzweet staat op mijn voorhoofd. Waar moet dat naar toe? Als het zo doorgaat vieren we over een poosje Kerstmis in korte broek en T-shirt, in de tuin bij de barbecue… Waar moet ík naar toe? Toch maar een huisje kopen in Lapland?

Gelukkig is het nog nét niet te laat.
Lees verder Met 130 naar de klimaattop

Van bruinkool naar zon en wind

Na drie weken fietsen in Duitsland is het mij duidelijk dat onze oosterburen serieus werk maken van het overschakelen naar duurzame energiebronnen. Op het platteland, buiten bossen en natuurgebieden, reed ik langs vele tientallen windmolenparken. En ik moet zeggen: landschappelijk heel netjes ingepast.
Zonnepanelen op terrein van Waternet, VogelenzangZonnepanelen zag ik werkelijk overal: op nieuwbouw, op oudbouw; vele daken van hallen en stallen waren er compleet mee bedekt. Regelmatig gingen uitgestrekte velden verscholen onder batterijen panelen – mijn eerste kennismaking met zonneboeren.

Vergelijk dat eens met de situatie in Nederland. Hier zijn grote windmolenparken op de vingers van enkele handen te tellen en zonnepanelen zijn eerder rariteit dan normaal.
HvdB20150701-009Terwijl Duitsland zijn kerncentrales sloot en duurzame energieopwekking ruimhartig subsidieerde, bouwde Nederland nog zwaar vervuilende kolencentrales en sloot gascontracten met vriend Poetin. Als we niet goed oppassen, kiezen Rutte & co straks zelfs voor frakken van schaliegas.
Alsof er in ons land zoveel minder wind en zon is dan bij de oosterburen…

Niet dat de situatie in Duitsland ideaal is. Het kan altijd beter. Zo stuitte ik na twee weken fietsen toch nog op een relict van de oude energiepolitiek: Kraftwerk Jänschwalde bij Cottbus, een grote traditionele energiecentrale (3000 Megawatt) waar vooral bruinkool wordt gestookt. Binnen de EU staat deze energiecentrale op de derde plaats als het gaat om CO2-uitstoot.

Maar ik moet toegeven: de dampwolken boven de koeltorens leveren bij het juiste licht wel heel spannende plaatjes op.

Meer melk geeft meer poep

Ik heb een zwak voor koeien. Zoals die grote beesten eigenwijs door het frisgroene weiland soppen – meestal traag van beweging, soms verrassend snel – wie is daar niet gevoelig voor?
Grazende koeien in vochtig grasland bij KamerikZe zijn sociaal, intelligent, nieuwsgierig, ruiken lekker (naar verse volle melk) en zijn bovenal fotogeniek. Ik ken maar maar weinig dames die zo bereidwillig én zonder ijdelheid voor mijn camera poseren.

Daarom zou ik blij moeten zijn nu de Europese Unie het melkquotum in de wilgen heeft gehangen. Boeren mogen per 1 april ongestraft meer melk op de markt brengen. Dat gaan ze ook zeker doen (volgens onderzoekers wel 20% meer binnen 10 jaar). Meer melk betekent dus meer fotogenieke dames in de wei… (denkt de romanticus).

Koeien in Gronings weidelandschapWas het maar zo. Boeren zien geen charmante dames. Zie zien alleen uiers; hoe groter hoe beter. Boeren zien ook liever geen bloemrijk grasland met weidevogels, waar hun dieren zelf hun maaltijd bij elkaar happen. Dat geeft maar gedoe. Liever maaien ze de eenvormige raaigrasmat en voeren de computergestuurde beesten in de stal – dat is effectiever en voorkomt veel uitstoot van mest en kwalijke gassen. Geef de ondernemers eens ongelijk.

Ik heb het er wel moeilijk mee, met de lege kunstgraslanden en de grote volle stallen. Ik zal mijn dames buiten missen, en ook de bloemen, en de weidevogels, en de vlinders, en de vissen.
Maar dan wil ik mijn dames ook niet meer ruiken!

Chinese toestanden boven Groningen

Van een afstand lijkt het in Nederland zo mooi geregeld: ons bestuur en het hele democratische proces. We worden goed geïnformeerd, hebben inspraak in de besluitvorming en de overheid waakt over ons welzijn en veiligheid – denken we.

Totdat de aarde begint te beven en trillen, zoals boven de Groningse aardgasbel gebeurde. Dan blijkt deze ver van Den Haag gelegen provincie een ordinair wingewest, een kolonie. De veiligheid van de bevolking boeit de energiebaronnen niet het minst. Het verantwoordelijke ministerie, EZ, zou het liefst de andere kant op blijven kijken: “Oef, die lastige Groningers gaan ons geld kosten.”
China lijkt ineens een stuk dichterbij.

Nu dreigen op en rond Terschelling ook boortorens te verrijzen, en op Schiermonnikoog, en op Ameland wordt mogelijk de gaswinning uitgebreid.
Nu denk je misschien dat de Wadden – Nederlands veruit belangrijkste natuurgebied –  goed beschermd is. Was dat maar zo. Zelfs de UNESCO-status van Werelderfgoed biedt geen garanties.

En weet je welk ministerie waakt over de natuur in ons land?
Inderdaad, dat is Economische Zaken.

Het warmste jaar ooit

Helaas, het KNMI was me voor. Want graag had bosbeeld dit bericht wereldkundig gemaakt. In gedachten bereidde ik me al voor om het spectaculaire nieuws over het land uit te rollen – als een tsunami.
Ik zou aan het eind van de middag de nieuwsredacties van radio en tv benaderen. Vervolgens zou ik de uitgezonden interviews op Facebook plaatsen en rondtwitteren. In zou enkele uren reserveren voor Paul of DWDD. Rond mindernacht zou ik een persbericht met extra achtergrondinformatie naar de ochtendkranten mailen. Ik twijfelde alleen nog wie ik de primeur zou gunnen: NOS of RTL?

Maar het heeft niet zo mogen zijn. Die publiciteit had ik mijn bedrijf graag gegund. Dan had er misschien wel een kerstpakket ingezeten, of een personeelsborrel op de laatste werkdag van het jaar…
Niet getreurd; volgende keer beter. Mogelijk beleven we over drie weken al ‘een warmste 2 januari ooit’.

Hoe ik wist van dit record? Bosbeeld bezit een degelijk meteorologisch waarnemingsstation. Elke laatste dag van de maand lees ik de gasmeter af en voeg de waarde toe aan de lange reeks in mijn computer. Ik had dus al lang gezien dat mijn gasverbruik dit jaar aanzienlijk lager is dan de oude recordjaren 2006 en 2007. Oké, ik meet nog geen 308 jaar, zoals KNMI en voorgangers – maar mijn conclusie is gelijk.

Lees verder Het warmste jaar ooit

Ode aan de duisternis

Ik heb weinig met ‘dagen-van’. Wat moet ik met Dag van de linkshandigen, Dag van de gratis bezorging, Dag van de arbeid, Dag van de huismeester, Valentijnsdag, Dag van de hond, Dag van de slager, Dag van de belegger, Dag van de bouw, Dag van de regio?
Ik gun elke belangenclub zijn eigen feestje, maar val mij er niet mee lastig.

Een uitzondering maak ik voor Nacht van de nacht, de jaarlijkse ode aan de duisternis, in de nacht dat we onze klokken een uur terugzetten. Dit gáát tenminste ergens over.
Natuur- en milieuorganisaties vieren de Nacht met excursies in natuurgebieden, met spannende verhalen, voorlichting over duurzame en natuurvriendelijke verlichting en door bezoekers met sterrenkijkers een blik te gunnen op de hemellichamen boven ons.

Duisternis zit in onze moderne en verwende samenleving flink in het verdomhoekje.  Alsof we er last van hebben. Raar, want er valt aan en in de duisternis juist zoveel te beleven. Lees verder Ode aan de duisternis