Veteraanbomen

Ook nog nooit van gehoord? Onlangs hoorde ik de term voor het eerst. Het is de platina categorie onder de monumentale bomen, begreep ik van de oude-bomenspecialist. Veteraanbomen zijn niet alleen oud, vaak ook dik en groot. In elk geval vallen ze op door hun imposante verschijning. De oudjes zijn vaak hol, bevatten dode takken en hun lengte neemt eerder af dan toe. De boom takelt af, lijkt misschien stervend, maar is nog springlevend. Met de juiste verzorging kan zo’n boom nog eeuwen mee. We hebben hier te maken met de meest krasse knarren van het bejaardentehuis.

Canadese populier (Populus x canadensis - 'Marilandica'), Arnhem
Canadese populier, Lauwersgrachtpark, Arnhem (H 33 m.; D 205 cm.; 125 jr.)

De oude-bomenspecialist beklaagde zich erover dat er in Nederland maar weinig veteraanbomen staan, in vergelijking met onze buurlanden. Hier heeft hij wel een punt. In ons land houden we meer van jong en hip dan van oud en statig. Wij zijn niet zo van de tradities en ruimen ‘oude troep’ liever snel op. Het staat maar in de weg. Elke vierkante meter moet nuttig produceren. En als die hoogbejaarden dan ook nog eens meer kosten – omdat zij extra zorg vereisen – dan is de keuze snel gemaakt: de bijl erin!

Oude tamme kastanjes (Castanea sativa), Gulden Bodem, Arnhem
Tamme kastanjes, Gulden Bodem, Arnhem (H 26 m.; D 238 cm.; 300 jr.)

Als de managers en rekenmeesters nu eens zouden opkijken van hun spreadsheets, en naar buiten gaan om deze oudjes te bezoeken, zouden ze eindelijk eens zien hoe waardevol ze zijn.
De veteranen bieden een thuis aan ontelbare planten en beestjes, verfraaien het landschap en nodigen uit tot dromen en verhalen.
Dit zijn geen nieuwe inzichten. Landschapsschilders, dichters, landgoedeigenaren en verliefden weten het al eeuwen.

Nieuwsgierig geworden naar veteraanbomen in de buurt stapte ik op de fiets en ging op onderzoek.

Het resultaat viel me niet tegen. Al moet ik wel zeggen, dit zijn de jonkies onder de veteranen. De bomen op de foto’s zijn tussen de 170 en 300 centimeter dik en tussen de 125 en 300 jaar (bedenk dat een eik tot 1000 jaar oud kan worden – met veel geluk, dat wel).

Oosterse plataan (Platanus oriëntalis), Arnhem
Oosterse plataan, Huissense Dijk, Arnhem (H 20 m.; D 235 cm.; 240 jr.)

Mijn lievelingsboom van dit selecte groepje is de zomereik boven het verhaal. Waarom? Het is immers niet de dikste, de hoogste of de oudste. Maar hij staat wél op de mooiste plek. Het is zo heerlijk mijmeren met mijn rug tegen deze jonge oudere (voor een eik is het een groentje: nog geen 200 jaar). Zelden voel ik me zo goed geaard. Ik ben niet de enige die er zo over denkt: al te vaak is ‘mijn’ plekje al bezet.


Ik ben erg benieuwd naar de veteranenbomen in de woonomgeving van mijn volgers. Om welke soort(en) gaat het, waar staat het oudje, wat is de omvang en wat de (geschatte) leeftijd?

4 gedachten over “Veteraanbomen”

  1. Wij hebben in Vlaardingen ook een veteraan. Geen reus, naar wel een ouwetje !

    Landje van Chardon
    In de volksmond staat de terp bekend als het ‘Landje van Chardon’. De Maaslandse veehouder Klaas Chardon vestigde zich in 1927 op Clattenburg. Zijn opvolger, zoon Arie, verliet in 1962 de boerderij toen de landerijen nodig waren voor de aanleg van de nieuwbouwwijk Holy. Hoewel de gemeente er aanvankelijk over dacht de boerderij te behouden, is de boerderij twee jaar later gesloopt vanwege de slechte staat waarin de gebouwen verkeerden.

    De gemeente Vlaardingen beschermt dit terrein als Gemeentelijk Archeologisch Monument, opdat onder de terp de archeologische resten van een 11e-eeuwse ontginningsboerderij bewaard bleven. Niet alleen de terp, maar ook een stuk van de Vlaarding die langs de Mauritssingel, van de Prins Bernardlaan tot aan Clattenburg, stroomt, valt onder deze bescherming.

    En nu komt het 😉

    Oude lindeboom
    Met de respectabele leeftijd van circa 300 jaar, is de lindeboom bovenop de terp één van de oudste bomen uit het Rijnmondgebied. Ook de boom is sinds de jaren ’60 beschermd.
    Foto mail ik wel… 😉

  2. Hans, prijs je gelukkig om in de directe omgeving van zulke mooie bomen te wonen.
    Iedere dag zie ik mooie grote bomen omgezaagd worden.
    Mijn onderzoek naar veteranen in deze omgeving bracht mij naar de site van de gemeente Gouda waar men een boom van meer dan 50 jaar een monumentale boom noemt en beschermt.
    Al zoekende op die lijst blijken zij voornamelijk in de oude stad te staan.
    Helaas, niet de woudreuzen waar ik van geniet.
    Toch maar weer de Veluwe op.

  3. Je kunt nooit te vroeg beginnen met het beschermen van markante bomen. Wel apart dat gemeente Gouda enerzijds jonge bomen tot monument bestempelt en gelijktijdig ijverig de zaag hanteert. Soms lijken gemeenten en boomverzorgers wel bang voor oude bomen (het geeft maar gedoe…)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.