Een vos met opengesperde bek als handtas; twee met edelstenen belegde ratten op het hoofd van een mooie vrouw. De foto’s op de uitnodiging van Museum Arnhem intrigeren. De nieuwe expositie gaat over sieraden en andere kunstvoorwerpen van opgezette dieren. Nu heb ik weinig met sieraden, maar des te meer met dieren.
Ik besloot me te laten verrassen.

Toch ging ik met ambivalente gevoelens naar het museum. Want opgezette dieren zijn vaak vaal, stoffig en pluizig – zoveel minder fraai dan in de natuur. Ook weet ik maar al te goed dat ruim een eeuw geleden de hype van uitbundige bevederde dameshoedjes heel wat vogelsoorten bijna heeft uitgeroeid.

Taxidermie (het opzetten van dode dieren) is weer hot, leer ik in het museum. En het zijn vooral vrouwelijke kunstenaars die het doen. Hun materiaal bestaat uit verkeersslachtoffers, slachtafval, of overleden (huis)dieren – zeggen ze. Naar hartenlust voegen ze daar edelstenen, goud, zilver en kunststoffen aan toe. Zij maken niet alleen voor het mooie, maar ook uit maatschappijkritiek – daarom vinden sommigen het ook belangrijk te vermelden dat ze vegetariër zijn. (Dat was Rembrandt vast niet).

Fantastisch is de in de lengte gekliefde zwevende zwarte zwaan waaruit parels tuimelen. En de ijsbeer als kijkdoos: door de patrijspoort in zijn flank heb je zicht op een sfeervol onderwaterlandschap. Ook bij het vosje dat verliefd in zijn handspiegel kijkt ga je als toeschouwer spontaan je eigen verhaal bedenken.

De meeste kunstwerken zijn aanzienlijk kleiner, als juweeltjes gepresenteerd in glazen stolpen en vitrinekasten. Zoals broches van vogelkopjes, inclusief gouden snor. Pantoffels van mol, of geile laarzen van paardenpoot. Vele hals- en hoofdtooien. Chique is de in kunsthars gegoten salamander met diamant, als armband.

Wat ik ervan vind?
Kunst mag choqueren, maar doet dat nu nauwelijks. Ik raak niet opgewonden wanneer Tinkebell van haar geliefde kat een mooie tas maakt – dat is nuttig hergebruik. En dat kunstenaars mensen op het verkeerde been zetten met een muts van eendagskuikens of een flamingokop in een gehaktmolen – graag!

Tot mijn verrassing vind ik de meeste werken ronduit fraai en vol humor. De aantrekkelijke presentatie verleidt de bezoeker om goed te kijken. Wat is dit? Veel mensen zullen nog nooit eerder een vogelvlerk, een mollenkop, muisje of kikker (verwerkt tot portemonnee) zo aandachtig hebben bestudeerd.
De grootste installatie, twee in elkaar gedraaide strengen bedekt met duizenden kraaienveren, doet me het minst: te veel symboliek?

Tot mijn favorieten behoort het schouderstuk van een merelman die met gespreide vogels en kop naar beneden uit de lucht lijkt te storten. Alles in stemmig zwart, met een snavel van goud. (Wel slordig dat dit een spreeuw wordt genoemd.) Heerlijk verkeerd is de valse vos met ogen van topaas, vermomd als tas: überkitsch. Topstuk is de BH gemaakt van twee bonte pagegaaiachtigen – jammer dat het mijn maat niet is.